پایکوبی ها زنان و مردان در رقص آذربایجانی

 

رقص آذربایجانی از ریتمیک ترین و زیباترین رقص های نه تنها ایران، که جهان است. از نظر من تنها رقصی که رقیب آنست، رقص های ریتمیک اسپانیائی است و آن پاکوبیدن های ریز مردان با کفش های پاشنه دار و چوبی که با ضربات طبل و ساز و قلب بر زمین کوبیده می شوند. البته رقص های روسی و گرجی و قزاقی هم دست کمی از رقص آذربایجانی ندارند، گرچه همچنان فکر می کنم رقص و دست کوبی اسپانیائی چیز دیگری است.

در رقص آذربایجان قدم ها ظریف برداشته می شوند، چرخش ها ریز و تند است و پرش ها به چابکی آهو. کیست که با این حرکات زیبای رقص آذری آشنا نباشد! این رقص و پایکوبی آذری ها در مهمانی ها، عروسی ها و هر جشن و مراسم دیگری تکرار می شود. تفاوت آنها بستگی به ابتکار رقصنده و سن و سال او و پیامی است که با رقص و حرکات صورت خود به نمایش می گذارد. از زیر همین نگاه ها و حرکات ریتمیک رقص است که پیام های عاشقانه و گاه خشم یک جدائی نا خواسته و یا رزم پایان نیافته به نمایش در می آید.

کاش می شد به تمام مناطق آذربایجان، به هر کوی و هر برزنی سر زد، پرسش و جستجو کرد و به اسرار ده ها شکل و نوع رقص بومی آذری دست یافت. رقص هایی جون رقص قاراباغی، لزگی، جیرانی، شاهسونی و یا رقص هایی چون رقص "ساری گلین" و "پری باخ"  و اشعار مردمی که اغلب در متن این رقص ها خوانده می شوند. شاید بتوان رقص آذربایجانی را با رقص کردی از جهاتی مقایسه کرد. اینها رقص ها ی بومی ایرانند و زن و مرد در آنها با لباس های رنگارنگ می رقصند و البته جمعی و با ایفای نقش برابر. این از برجسته ترین نکات در رقص های فولکلوریک ایران است، یعنی  در رقص دسته جمعی، مرد و زن با هم شادی را همدوش و برابر به نمایش می گذارند.

در رقص های کردی اغلب زن، اولین نفر سمت راست است و دستمال بدست، صف رقصندگان را هدایت می کند. در رقص های آذری  زن مثل ماهی در آب با طنازی، حرکات روانی را اجرا می کند. زنان در رقص های آذری انعطاف، لطافت و شکنندگی و مردان غرور و حالات جنگی را به نمایش می گذارند.