در روزگار ما
اگر کسی لاغر باشد، به او می گویـیـم:
نی قلیـان، عضو باشگاه عنکبوت
اگر چاق باشد، می گویـیـم: گامبو، خیـکی
اگر کسی کوتاه قد
باشد، به او می گویـیـم: میـخ طویـله پای خروس
اگر بلند قد باشد، می گویـیـم: دیـلاق!
نردبام دزدها
اگر کسی عجله داشته باشد، می گویـیـم:
چه خبرته، مگه داری سر می بَری
اگر فس فس کند، می گویـیـم: زرده به
ما تحت نکشیـده، جون نداره
اگر کسی دو بار پشت سر هم خمیـازه بکشد،
می گویـیـم: چیـه؟ شیـره ت دیـر شده
اگر زیـاد بخورد، می گویـیـم: کاه از
خودت نیـست، کاه دان که از خودته
اگر کم بخورد، می گویـیـم: حتماً پیـش
از ایـن یـک جا ته بندی کرده
اگر صاحبخانه باشد، می گویـیـم: مال
خودش ازگلوی خودش پایـیـن نمی رود
اگر کسی دست هایـش را به پشتش بزند،
می گویـیـم:
کارد و چنگال را
گذاشته روی میـز
اگر کسی سرش را به دستش تکیـه بدهد،
می گویـیـم: دنیـا سر خر داده دستش
اگر کسی زیـاد لباس بپوشد، می گویـیـم:
خر تب می کند
اگر کسی کم بپوشد، می گویـیـم: دوست
داری سگ لرز بزنی
اگر دختری سبزه رو، پیـراهن سرخ بپوشد،
می گویـیـم: سیـا گر سرخ پوشد خر بخندد
اگر زنی پا به سن گذاشته، رنگ ها روشن
و شاد بپوشد، می گویـیـم: نگاش کن! خیـال می کند دختر چهارده ساله است
اگر دختر یـا پسر جوانی بگوبخند و شاد
و پرتحرک باشد، می گویـیـم: میـمون هر چی زشت تره، بازیـش بیـشتره
اگر جدی و موقر و ساکت باشد، می گویـیـم:
ایـن دیـگه کیـه؟ با ده من عسل هم نمیـشه قورتش داد
اگر کسی استحمامش به درازا بکشد، می
گویـیـم: رفته بودی حمام زایـمان
اگر سریـع حمام کند، می گویـیـم: خودش
را گربه شور کرده
اگر کسی لباس نو بپوشد، می گویـیـم:
خر همان خراست. پالانش عوض شده
اگر کسی عطسه کند، می گویـیـم: خرس
ترکیـد
اگر کسی بلند حرف بزند، می گویـیـم:
بلندگو قورت داده! پرده گوشم پاره شد
اگر یـواش حرف بزند، می گویـیـم: صداش
از ته چاه در میـاد
اگر کسی حرّاف باشد، می گویـیـم: «زرده
به چانه ش بسته!» یـا: انگار کله گنجشک خورده
اگر کم حرف باشد، می گویـیـم: مگه ماست
به دهن گرفته ای
اگر کسی مجرد باشد، می گویـیـم: آقا
تا کی می خواهی یـالقوز باشی؟ دستی بالا بزن
همیـن که زن گرفت، می گویـیـم: فلانی
هم رفت جزو مرغ ها! طوق لعنت را به گردن انداخت! خودش را بدبخت کرد
اگر دختر کم سن و سالی شوهر کند، می
گویـیـم:وقت عروسک بازیـش بود. چه وقت شوهر داریـه
اگر نخواهد زود شوهر کند، می گویـیـم:
ماند خانه باباش، ترشیـد
اگر زن و شوهر جوانی زود بچه دار شوند،
می گویـیـم: آتش شان خیـلی تند بود، خودشان را به دردسر انداختند
اگر کسی که سن و سالش کمی بالاست، بچه
دار شود، می گویـیـم: زنگوله پای تابوت درست کرده
اگرکسی جنس ارزان و نامرغوب بخرد، می
گویـیـم: لُر نره بازار، بازار می گنده
اگر جنس خوب و گران بخرد، می گویـیـم:
دنبه زیـادی را می مالند به فلان جا
اگر کسی گله کند که چرا چنان حرف نابه
جایـی به من زدی، به جای دلجویـی، می گویـیـم: «حالا چی شده؟ مگه به اسب شاه گفته ام
یـابو
اگر مرد یـا زنی متیـن و موقر باشد،
می گویـیـم: خودش را گرفته! انگار از دماغ فیـل افتاده! خیـال می کنه نوه اتورخان رشتیـه
اگر بی تکبر و خودمانی و خوشرو باشد،
می گویـیـم: سبکه! جلفه! داره بازارگرمی می کنه
اگر کسی به کسی بگویـد آقا، دوستش به
او می گویـد: ایـن قدر بی آقایـی کشیـده ای که به ایـن می گویـی آقا
به جای «مثل سیـبی که از وسط نصف کرده
باشند» برخی می گویـند: مثل سنده ای که از وسط نصف کرده باشند
چند تن دارند درباره یـکی سخن می گویـند
که او از راه می رسد. اگر بی رو درواسی باشند، می گویـند: چو نام سگ بری، چوبی به دست
آر
و اگر رودرواسی داشته باشند، می گویـند:
«چو نام شه بری قالیـچه انداز!» که البته منظورشان همان اولی است.
اگر کسی خواهش ما
را برنیـاورد و کاری را که خواسته ایـم نکند، می گویـیـم: به گربه گفتند گهت درمان
است، یـک مشت خاک ریـخت روش! البته طنزنویـسی گفته : به گربه گفتند گهت درمان است،
کنتور گذاشت آنجاش
از فصلنامۀ مجلۀ بخارا
