Thursday 19 June 2014

عمارت چهارطاقی عباس آباد

 
در دامنه رشته کوه های البرز، در میان جنگل های انبوه مازرون ( به زبان مازندرانی) و در نزدیکی شهرستان بهشهرمجموعه باغ های عباس آباد قرار گرفته اند که از بزرگترین باغ های تاریخی ایران محسوب می شوند. این مجموعه شامل سد عباس آباد و دریاچه و مخزن این سد است. در مرکز دریاچه بنایی آجری دیده می شود که در زمان آب گیری سد عباس آباد در زیر آب مدفون می گردد. تنها سطوح فوقانی بنا از آب بیرون زده که به شکل چهار طاقی است و فضای روم باستان و چهارطاقی های دوران پیش از اسلام را تداعی می کند. اما این بنا نه قبل از اسلام، نه در دوره ساسانی و یا اشکانی بلکه بعد اسلام و در دوران شاه عباس صفوی ساخته شده است. در نگاه نخست پرسشی که مطرح می شود این است که چرا این عمارت بزیر آب رفته است و اصولا فلسفه وجودی چنین بنایی در مرکز دریاچه چیست؟
بنای چهارطاقی مرکز مخزن سد عباس آباد در دوران صفویه است و دو کاربرد داشته است. نخست اینکه بنای مذکور به تونلی زیرزمینی مرتبط بوده که در زمان ازدیاد آب جریان آن را از طریق مکش به مرکز هدایت می نموده و موجب می شده که از فشار آب بر دیواره سد و تخریب آن کاسته شود.
دوم اینکه این چهار طاقی امکان تفریحی حوض و فواره را در بالای بنای آن فراهم می نموده و در شرایطی بر اساس اختلاف سطح آب، فواره و حوض مرکزی پر می شده، مازاد آب آن از طریق چهار طاقی به داخل استخر دریاچه می ریخته است.
 
***