نفس کویر

 

از دیرباز گرمی و خشکی تابستان در یزد آزاردهنده بود. کویربا باد گیرنفس می کشید. پشت بادگیر ها به سمت باد قبله بود. بادگیر چهارسویه یزد، هوای دلپذیر را با سرعت به پایین می کشید و هوای گرم و آلوده را به بیرون می فرستاد. در چشمه های بادگیر پرندگان لانه می کردند. درمیان قفسۀ بادگیر از قرقرۀ چوبین ریسمانی می گذراندند. این ریسمان آنچنان دراز و طولانی بود که به پایین بادگیر میرسید و انتهای آن به چهار گوشۀ تختۀ مشبکی بسته می شد. این تختۀ را "چووش" نیز می نامیدند. سر طناب را به میخ دیوار تالار می زدند و روی " چووش" ، ماست و شیر و پنیر می گذاشتند و تخته را با قرقره و ریسمان به بالا و پایین می کشیدند. در دل دیوار طاقچه ای می ساختند که بدان گنجه یا " گمبیچه" می گفتند. این گنجه کار یخچال را می کرد و مواد خوراکی را از گرما حفاظت می کرد و از دسترس حیوانات خانگی دور نگه می داشت.

عکاس: علیرضا جواهر