یادت هست و خودت نیستی

عکس: طرحی بر روی قاب سی دی خالی

خواننده: سحرلطفی

طراح و عکاس: نیوشا توکلیان
 

زن ایرانی در فعالیت های اولیۀ نیوشا توکلیان، عکاس برجستۀ ایرانی، سوژۀ اصلی او بود. او زن را از طبقۀ اجتماعی خود جدا کرده و او را که قربانی فقدان حقوق مدنی است، در افق عکسهایش به نمایش محدودیت و ممنوعیت می گذارد و بدینگونه زنان همۀ اقشارو طبقات اجتماعی را به هم پیوند می زند. نیوشا می خواهد عکس هایش قوی باشند و به بینندگان خود نوعی همزادپنداری را القا کنند. بطوریکه تماشاگران در عکسهای او  قادر به بازبینی تجارب شخصی خویش گردند.

عکس" دختر و دریا" با خطوط زیبا و معلق و نوشتۀ حزن آمیز " یادت هست و خودت نیستی"، عکسی است بسیار دلنشین، ماندنی و خاطره انگیز. شاید برای عزیزی است از دست رفته و یا برای گمشده ای است  در باد، در دریا. خاطرۀ اش به اولین نمایشگاه انفرادی عکس توکلیان بر می گردد. موضوع کار این نمایشگاه در مورد خوانندگان زن ایرانی بود. ابتدا طرح چنین نمایشگاهی خام و کارنشده بود. اما نیوشا در آستانۀ سی سالگی پس از دوسال کلنجار رفتن با افکار و ایده هایش سر انجام تصمیم گرفت، آنچه را که همیشه دغدغۀ شخصی او بود به انجام رساند. زیرا که از خیلی پیش آرزو داشت آواز بخواند و خواننده شود. عجیب نبود که اولین شخصیت های کارش شش زن خوانندۀ ایرانی شدند: آزیتا اخوان، مارال افشاریان، غزل شاکری، سایه صدیفی، سحر لطفی و مهسا وحدت.

 

در این نمایشگاه 8000 سی دی از این شش خواننده با طرح روی جلد که از عکسهای نیوشا بودند در بسته بندی های زیبایی قرار گرفتند. اما درون قاب این سی دی ها خالی بودند.چون اصولاً سی دی ای در کار نبود. زن خوانندۀ ایرانی مجوز خواندن نداشت و ندارد و قادر به عرضۀ کار خود نیست. تنها یک زن از این شش زن خواننده، مهسا وحدت که در خارج از ایران بسر میبرد موفق به ارائۀ آلبوم آهنگهایش شده بود. در نمایشگاه ویدئو های این شش زن خواننده در حال اجرای آهنگ پخش میشد. اما صدایی از این فیلم ها بر نمی آمد. فیلم ها بی صدا بودند و زنان را در حال لب زدن نمایش می دادند و گویی آوای آنان در خیال شنیده می شد. طرح چنین نمایشگاهی انتقادی بود گزنده که نیوشای معترض را به سکوت زن خوانندۀ ایرانی فریاد داد.

بعدها نیوشا همچنان فعالیت عکاسی خود را با موفقیت روز افزونی  در ایران و در عرصۀ بین المللی ادامه داد و هر بار ایده ها و عکس هایش بی نظیر و الهامبخش بودند و نمایشگاه بی صدای خوانندۀ زن، جلوه ای درخشان  را در تاریخ هنر عکاسی ایران و مبارزه برای احیای حقوق مدنی زنان هنرمند ایرانی بر جای گذارد.

 

نیوشا توکلیان